CMS یا سیستم مدیریت محتوا چیست؟

Content Management System یا سیستم مدیریت محتوا یک نرم افزار یا مجموعه ای از برنامه های مرتبط به هم است که برای تولید و مدیریت محتوای دیجیتال به کار می رود.سیستم مدیریت محتوا به طور کلی برای ECM (Enterprise Content Management) و WCM ( Web Content Management به کار گرفته می شود.ECM استراتژی‌ها، متدها و ابزارهایی برای دریافت، مدیریت، ذخیره، نگهداری و تحویل محتوای مرتبط با فرایندهای سازمانی است. ابزارها و استراتژی‌های ECM، مدیریت اطلاعات سازمان نیافته و طبقه بندی نشده را در هرجایی که باشد، فراهم می‌کند.WCM  نیز تولید مشارکتی محتوا برای سایت ها را فراهم می کند.نرم افزار های ECM  اغلب قابلیت انتشار WCM را نیز دارا می باشند. هم مدیریت محتوای سازمانی و هم مدیریت محتوای وب از دو جز تشکیل شده است:

1. (Content Management Application(CMA
2. (Content Delivery Application(CDA

CMA یک graphical user interface) GUI) می باشد که به کاربر اجازه ی تولید،ویرایش و یا حذف محتوای داخل سایت بدون هیچ گونه اطلاعی از زبان html می دهد. CDA امکان  خدمات back-end و مدیریت محتوای تولید شده در CMA را فراهم می‌کند.

ویژگی های یک  CMS خوب

امکاناتی که CMS ها در اختیار شما قرار می دهند برای هر CMS با CMS دیگر می تواند فرق کند،اما به طور کلی نقش اصلی CMS ها indexing، جستجو و بازیابی، مدیریت فرمت، اصلاح و انتشار می باشد.

یک سیستم مدیریت محتوا خوب

• پشتیبانی توسط طراحان و توسعه دهندگان ( چه cms رایگان باشد و چه مبتنی بر اشتراک )
• محیط کاربری ساده
• چند کاربره بودن
• انعطاف پذیری برای توسعه
• بالا بودن سرعت انتشار مطالب در سایت و مدیریت بخش های مختلف
• توانایی ویرایش متن به سادگی و داشتن امکانات لازم برای گذاشتن فایل های مدیا در کنار متون
• قابلیت ارتباط گرفتن با کاربر (امکاناتی همچون عضویت ، نظرسنجی و…)
• یک cms خوب باید راه کارهای جلوگیری از نفوذ به سایت داشته باشد
• بهینه بودن برای موتورهای جستجو از قبیل Google , Yahoo و Bing
• پشتیبانی از چندین زبان(به ویژه فارسی)
• URL های سئو فرندلی
• طراحی سایت توسط آن سریع و ارزان باشد

سیستم مدیریت محتوای خود را چگونه انتخاب کنیم؟

تقریبا هیچ محدودیتی برای عواملی که شرکت یا سازمان در انتخاب CMS خود در نظر می گیرد وجود ندارد.اما با این وجود برخی ویژگی های اساسی هستند که باید به آن ها توجه داشت،مانند easy-to-use بودن رابط ویراشگر،داشتن قابلیت جستجوی هوشمند و … . با این حال، برای برخی از سازمان ها، نرم افزاری که استفاده می کنند بستگی به نیازهای خاصی که دارند دارد.

برای مثال اندازه سازمان و پراکندگی سازمان را در نظر بگیرید.ادمین سیستم مدیریت محتوا باید آگاهی داشته باشد که چند نفر از نرم افزار استفاده می کنند،اینکه آیا CMS به قابلیت پشتیبانی از چند زبان نیاز دارد و یا اینکه چند نفر برای تیم پشتیبانی و اداره CMS نیاز است.در هنگام استفاده از سیستم مدیریت محتوا در نظر گرفتن سطح کنترل  و دسترسی ادمین ها و کاربران نهایی نیز مسئله مهمی است.مورد دیگری که باید در نظر گرفته شود، تنوع اشکال داده های الکترونیکی در سازمان است. تمام انواع محتوای دیجیتال باید به راحتی  index  میشود.

ارائه کنندگان نرم افزار CMS:

تعداد بسیار زیادی نرم افزار CMS،چه به صورت رایگان چه به صورت مبتنی بر اشتراک برای استفاده های شخصی و سازمانی ارائه می شود.ه که در این بخش به معرفی برخی از آنان می پردازیم.

1.wordpress

وردپرس در ادامه راه پروژهٔ موفق b۲ است که در سال ۲۰۰۳ شکل گرفت. نام وردپرس را کریستیان اِسلِک، دوست مت مولنوگ (توسعه‌دهندهٔ اصلی وردپرس) پیش نهاد و از آن روز وردپرس با سرعت و پیشرفتی قابل ملاحظه تبدیل به معروف‌ترین و پرکاربردترین ابزار ساخت وبلاگ و سایت بر روی هاست شده است.

کاربران وردپرس میتوانند با نصب و اجرای پوسته یا قالب وردپرس ظاهر و امکانات سایت خود را بدون تغییری در محتویات صفحات مدیریت کنند، شما میتوانید هر قالب وردپرس را همانگونه که هست استفاده کنید یا با استفاده از ویرایشگر وردپرس و دانش کدنویسی تغییرات مورد نیاز خود را در آن اعمال کنید.افزونه وردپرس به شما این امکان را میدهد که بدون تغییر در قالب اصلی امکانات جانبی زیادی را به آن اضافه کنید، در حال حاضر بیش از 22000 افزونه وردپرس انتشار یافته است که امکاناتی مانند فرم های تماس، تقویم و ساعت، گالری تصاویر و … را شامل میشوند.برای اطلاعات بیشتر به مقاله وردپرس چیست؟ چرا ورد پرس؟ مراجعه کنید.

2.Joomla

جوملا نام یک CMS  رایگان و متن باز است که مخصوص انتشار محتوای وب است.جوملا در یک فریم ورک نرم‌افزاری تحت وب  model–view–controllerساخته شده که می‌تواند به طور مستقل از سیستم مدیریت محتوا استفاده شود.جوملا به زبان php نوشته شده‌است و از پایگاه دادهٔ MySQL استفاده می‌کند.

جوملا شامل امکان بارگذاری موقت در حافظه برای بهبود کارایی (caching)، ایجاد فهرست خودکار، ارسال خبر از طریق قالب RSS، ارائهٔ نسخه قابل چاپ، بخش‌های کوتاه خبری، تالار گفتگو، نظر سنجی، تقویم، جستجوی اینترنت و پشتیبانی از زبان‌های متعدد (از جمله فارسی) است.

علاوه بر امکانات پایه، افزونه‌هایی (شامل کامپوننت، ماژول، پلاگین، قالب، بسته زبان) هستند که به امکانات جوملا می‌افزایند. بیش از ۱۰٬۲۰۰ افزونهٔ رایگان و تجاری در شاخهٔ رسمی افزونه‌های جوملا وجود دارد.

نام جوملا گرفته شده از واژه‌ای در زبان سواحیلی است که به معنی «جملگی» یا «همگی» است.

3.Drupal

دروپال سامانه مدیریت محتوایی متن باز و رایگان به زبانphp است که برای توسعه برنامه‌های کاربردی مبتنی بر وب و ایجاد بلاگ است که تحت مجوز JPL منتشر شده‌است. از این برنامه برای مدیریت محتوای بیش از ۱ درصد از صفحات وب استفاده شده است.

دروپال را می‌توان در سیستم‌عاملهای مختلف نصب نمود. پیش نیازهای نصب این برنامه یک کارگزار وب مانند آپاچی و یک پایگاه داده مانند MySQL می‌باشند. همچنین می‌بایست که php ۴.۴.۰ یا نسخه‌ی جدید تر نصب باشد. البته در نسخه‌ی ۷ دروپال نسخه‌ی php ۵.۲ یا بالاتر مورد نیاز است.

نسخه استاندارد دروپال که هسته دروپال شناخته می‌شود، ویژگی‌های پایه معمول یک سیستم مدیریت محتوا را داراست. این‌ها شامل ثبت نام کاربری و تعمیر، مدیریت منو، خوراک آراس‌اس، رده‌بندی، شخصی‌سازی ساختار برگه و مدیریت سیستم می‌شود. هسته دروپال می‌تواند برای یک وبسایت ساده، وبلاگ تکی و گروهی، فروم اینترنتی یا انجمنی اینترنتی که محتوای آن توسط کاربران ایجاد شود به کار رود.

4.SharePoint

SharePoint یکی از محصولات تحت وب شرکت مایکروسافت است که نخستین بار در سال ۲۰۰۱ عرضه شده است. شیرپوینت که با مجموعه آفیس مایکروسافت یکپارچه است به عنوان یک درگاه اطلاعاتی سازمان با قابلیت مدیریت اسناد، مدیریت و سفارشی سازی داده‌ها و قابلیت تعریف و مدیریت سایت‌های نامحدود ایجاد شده‌ است.

دو نسخه از شیرپوینت با قابلیت‌های متفاوت وجود دارد:

1. شیرپوینت آنلاین که بخشی از اشتراک آفیس ۳۶۵ است. این نسخه به مجموعه‌ای از قابلیت‌های همکاری تیمی، میزبانی فایل‌ها، مدیریت اسناد و مدیریت محتوا محدود است و به صورت دوره‌ای به روز می‌شود.
2. شیرپوینت سرور که به صورت یک نرم‌افزار قابل نصب بر روی زیرساخت فناوری اطلاعات به سازمان‌ها عرضه می‌شود. این نسخه از شیرپوینت، به روزرسانی‌های کمتری دریافت می‌کند اما امکانات بیشتری را در اختیار قرار می‌دهد.

سرور شیرپوینت در سه نسخه عرضه می‌شود:

1. ویرایش Foundation به صورت رایگان
2. ویرایش Standard
3. ویرایش Enterprise

تا به امروز تمام سرویس دهنده‌های جدید محصول مایکروسافت سازگار با این سیستم منتشر شده‌است.این CMS رایگان نمی باشد.